Σχετικά με το ΥποστηρίΖΩ

Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Το πρόβλημα της Άνοιας

Παρά την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, πολλοί άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε κατάλληλη φροντίδα με αποτέλεσμα να χάνουν τον ενεργό ρόλο τους στην κοινωνία, ενώ η ποιότητα ζωής τους μειώνεται. Η γήρανση είναι η φυσική εξέλιξη της πορείας της ζωής του ανθρώπου που συνδέεται με πολλές φυσιολογικές και βιοχημικές διεργασίες τόσο στο σώμα όσο και στον εγκέφαλο. Σύμφωνα με τις στατιστικές αναλύσεις της ΕΕ, 35.6 εκατομμύρια ηλικιωμένοι ζούσαν στην Ευρώπη το 2010 ενώ ο αριθμός αυτός αναμένεται να γίνει 65,7 εκατομμύρια το 2030 και 115, 4 μέχρι το 2050. Μέχρι το 2080, ο αριθμός των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω θα αυξηθεί σε 28,7% του πληθυσμού της ΕΕ, ενώ το 2013 υπολογίζονταν περίπου στα 18,2% . Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο αριθμός των ηλικιωμένων αναμένεται να είναι ακόμα μεγαλύτερος: από 841 εκατομμύρια το 2013 αναμένεται να ξεπεράσει τα 2 δισεκατομμύρια το 2050. Επακόλουθο αυτής της αύξησης του πληθυσμού των ηλικιωμένων άνω των 65 είναι η Άνοια Τύπου Alzheimer (ΑΤΑ) καθώς επίσης και τα πιο πρώιμα στάδια αυτής, όπως η Ήπια Νοητική Διαταραχή (ΗΝΔ).

Λόγω έλλειψης φαρμακευτικής θεραπείας, η μόνη γνωστή θεραπεία για την άνοια είναι οι μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις, όπως η άσκηση, τα παιχνίδια μυαλού, κατανάλωση φυσικών προϊόντων κ.α, υπό την παρακολούθηση ψυχίατρου ή ψυχολόγου. Ωστόσο, οι παρεμβάσεις βασίζονται στις μαρτυρίες του ατόμου και τον συγγενών του ή ακόμα και στην επιτήρηση νοσοκόμας, που πολλές φορές αποδεικνύονται αναξιόπιστες, ενώ συχνά το άτομο χρήζει συνεχούς παρακολούθησης σε κλινική ή οίκο ευγηρίας. Παρόμοια, κι άλλες χρόνιες ασθένειες όπως το Parkinson, ο διαβήτης και η καρδιακή ανεπάρκεια, απαιτούν αλλαγή και συμμόρφωση όχι μόνο στη θεραπευτική αγωγή αλλά και σε ένα νέο τρόπο ζωής.

Οι νέες τεχνολογίες, όπως το Διαδίκτυο των Αντικειμένων (Internet of Things – IoT), υπόσχονται να δώσουν λύσεις σε αυτά τα προβλήματα. Ωστόσο οι εφαρμογές ηλεκτρονικής υγείας μέχρι στιγμής περιορίζονται σε στοχευμένες πτυχές της ζωής η κάθε μία, χωρίς να αντιμετωπίζουν αξιόπιστα τέτοια προβλήματα υγείας, ενώ η διάδοσή τους παραμένει περιορισμένη.

Το υποστηρίΖΩ στοχεύει στην ανάπτυξη μίας πλατφόρμας, έξυπνης συλλογής και ερμηνείας δεδομένων από συσκευές IoT, με σκοπό την αξιόπιστη παρακολούθηση ηλικιωμένων και ατόμων με χρόνιες νόσους, οδηγώντας σε αποτελεσματικότερη, οικονομικότερη και περισσότερο προσβάσιμη απομακρυσμένη φροντίδα, αλλά και την αυτοδιαχείριση των παθήσεών τους, αυξάνοντας την ποιότητα ζωής τους. Με όχημα μία mobile εφαρμογή και σε συνεργασία με παρόχους άλλων υπηρεσιών τεχνολογίας και τηλεπικοινωνιών το έργο στοχεύει σε μεγάλη διάδοση, με πολλαπλά κοινωνικά και οικονομικά οφέλη.

Το έργο υποστηρίΖΩ

Το υποστηρίΖΩ στοχεύει στην ανάπτυξη μίας πλατφόρμας, έξυπνης συλλογής και ερμηνείας δεδομένων από συσκευές IoT, με σκοπό την αξιόπιστη παρακολούθηση ηλικιωμένων και ατόμων με χρόνιες νόσους, οδηγώντας σε αποτελεσματικότερη, οικονομικότερη και περισσότερο προσβάσιμη απομακρυσμένη φροντίδα, αλλά και την αυτοδιαχείριση των παθήσεών τους, αυξάνοντας την ποιότητα ζωής τους. Με όχημα μία mobile εφαρμογή και σε συνεργασία με παρόχους άλλων υπηρεσιών τεχνολογίας και τηλεπικοινωνιών το έργο στοχεύει σε μεγάλη διάδοση, με πολλαπλά κοινωνικά και οικονομικά οφέλη.

Συλλογή και Ερμηνεία Δεδομένων

Για τον σκοπό αυτό, η IoT λύση του υποστηρίζω, παρακολουθεί ποιοτικά χαρακτηριστικά όλων των πτυχών της καθημερινής ζωής, όπως η άσκηση, η ποιότητα του ύπνου, και το άγχος, μέσω άνετων και φιλικών συσκευών που φοριούνται (wearables). Στη συνέχεια, μέσω έξυπνης ερμηνείας και συνδυασμού της σημασιολογίας των δεδομένων αυτών μεταξύ τους και με κλινικές γνώσεις, προκύπτουν συμπτώματα, μοτίβα συμπεριφοράς και προβληματικές καταστάσεις σχετικά με τη θεραπεία. Σε αυτούς τους τομείς, το έργο θα αξιοποιήσει και θα επεκτείνει περαιτέρω τα αποτελέσματα προηγούμενου έργου (Dem@Care EU FP7, με συντονιστή τον φορέα ΕΚΕΤΑ).

Τα δεδομένα του υποστηρίΖΩ, αφού φυλάσσονται σύμφωνα με τις τελευταίες τεχνολογίες ασφάλειας και προστασίας ιδιωτικότητας στο νέφος (cloud), μπορούν να προβληθούν μέσω διάφορων διαδικτυακών και mobile εφαρμογών. Από τη μία, οι θεράποντες ψυχίατροι/ψυχολόγοι μπορούν να βλέπουν αναλυτική πρόοδο και συγκρίσεις των μοτίβων συμπεριφοράς, συμπτωμάτων και προβλημάτων στον χρόνο ώστε να κατευθύνουν καλύτερα τις παρεμβάσεις καθώς και να επιβεβαιώνουν το θετικό τους αντίκτυπο. Από την άλλη, το ίδιο το άτομο μπορεί να αυτοδιαχειρίζεται την πάθησή του μέσω της mobile εφαρμογής που προβάλει θετικά χαρακτηριστικά της προόδου του. Ένα αίσθημα ασφάλειας και αυτοπεποίθησης καλλιεργείται για το άτομο και τους συγγενείς του, που έχουν επίσης πρόσβαση στην εφαρμογή, καθώς επιτρέπεται η αλληλεπίδραση με τον θεράποντα, μέσω ειδοποιήσεων και μηνυμάτων. Στον τομέα αυτό θα συμβάλλει η αξιοπιστία της υπάρχουσας εφαρμογής για ηλικιωμένους του φορέα ARX, με την επέκταση της στο υποστηρίΖΩ, καθώς και η μεγάλη διάδοσή της μέσω του δικτύου πελατών της Vodafone σε εθνική και διεθνή εμβέλεια. Η Vodafone υποστηρίζει της προσπάθειες του έργου (στο τέλος του κειμένου υπάρχει επίσημη επιστολή υποστήριξης της πρότασης από τη Vodafone προς το έργο).

Η πλατφόρμα της ARX WeAreFamily Seniors βασίζεται σε τεχνολογίες που ήδη έχει αναπτύξει η εταιρία: θα παρέχει μια σειρά δυνατοτήτων για όλους τους ηλικιωμένους και τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Η εφαρμογή Seniors θα “κρύβει” το λειτουργικό Android και την πολυπλοκότητα που έχει για τους ανθρώπους αυτού του ηλικιακού γκρουπ και θα τους προσφέρει αντ’αυτού ένα εύχρηστο user interface με μεγάλα κουμπιά και όλες τις δυνατότητες που χρειάζονται οι ηλικιωμένοι.

Mobile Apps για Κλινικούς και Ηλικειωμένους

Bασικές λειτουργίες επικοινωνίας των κινητών για κλήσεις και μηνύματα, με μεγάλο πληκτρολόγιο και κουμπιά. Μηχανισμό ειδοποίησης των συγγενών ή του επιβλέποντα του ηλικιωμένου σε περίπτωση άμεσης ανάγκης (SOS-help button) με πάτημα κουμπιού ή με παρατεταμένο ταρακούνημα του κινητού.

Δυνατότητα παρακολούθησης της τοποθεσίας και εντοπισμού του ηλικιωμένου με δυνατότητα ειδοποιήσεων αν μπει ή φύγει από συγκεκριμένες περιοχές στο χάρτη (σπίτι, ΚΑΠΗ, σούπερ μάρκετ κλπ).

Ειδοποιήσεις για την λήψη φαρμάκων με ενημέρωση του συγγενή/διαχειριστή όταν ο ηλικιωμένος δεν πάρει τα φάρμακα του.

Παρακολούθηση και ενημέρωση για τις δραστηριότητες μέσα στην ημέρα του ηλικιωμένου με βάση διάφορα κριτήρια.

Σειρά παιχνιδιών βελτίωσης της εγκεφαλικής λειτουργίας με βάση οδηγίες και σχετικά Ιατρικά πρότυπα.

Λειτουργία και διαδραστικότητα με άλλες συσκευές του σπιτιού ή wearables που χρησιμοποιεί ο ηλικιωμένος.

Κλινική Αξιολόγηση

Eκτός από την ανάπτυξη και διάδοση της πλατφόρμας και των εφαρμογών, προβλέπεται η συνεχής επαλήθευση και αξιολόγησή της μέσω του φορέα Φροντίδα Ζωής. Το δίκτυο θεραπευτών και θεραπευομένων θα χρησιμοποιηθεί ακόμα και πριν τις φάσεις ανάπτυξης, για τη συλλογή των λειτουργικών και μη λειτουργικών απαιτήσεων των τελικών χρηστών, ενώ μέσω πιλοτικής εφαρμογής θα επαληθευτεί η κάλυψη των απαιτήσεων και θα αξιολογηθεί η πλατφόρμα σε δύο φάσεις βελτιώσεων. Η αξιολόγηση, απαραίτητη για ένα τεχνολογικό προϊόν υγείας, θα περιλαμβάνει χαρακτηριστικά απόδοσης αλλά και αποδοχής από τους χρήστες καθώς και κλινικής και θεραπευτικής αξίας, που με τη σειρά της θα επιτρέψουν μία ανάλυση κόστους και αποδοτικότητας για την εμπορική αξιοποίησή της.

H κλινική αξιολόγηση θα περιλαμβάνει εκατόν είκοσι πέντε συμμετέχοντες (125) τόσο νοητικά υγειών όσο και ατόμων με νοητικά προβλήματα (ΗΝΔ, ΑΤΑ) της φυσιολογικής γήρανσης (πρώτα στάδια της άνοιας – βλ. Μεθοδολογία Υλοποίησης) ενώ η αξιολόγηση χρηστών θα συμπεριλάβει τα ίδια τα ηλικιωμένα άτομα, τους συγγενείς τους και τους θεράποντες ιατρούς τους. Όλες οι παραπάνω ομάδες χρηστών θα στρατολογηθούν μέσω του φορέα ΦΡΟΝΤ.